جمعه سیاه (Black Friday) در استانبول: راهنمای جامع خرید - آریا بلاگ

برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با bestcanadatours.com مجری مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.

تاریخچه و نام‌های جایگزین: چرا «جمعه سیاه» در ترکیه «افسانه‌ای» شد؟

ورود مفهوم «جمعه سیاه» (Black Friday) به ترکیه در ابتدا با واکنش‌های منفی روبرو شد . از آنجا که روز جمعه در فرهنگ اسلامی از قداست و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، استفاده از صفت «سیاه» (Kara) برای این روز، نوعی بی‌احترامی تلقی می‌شد . بازاریابان و برندهای ترک با هوشمندی این حساسیت فرهنگی را به یک فرصت بازاریابی تبدیل کرده و نام‌های جایگزین و مثبتی را ابداع کردند .

برندهای پیشگام:

• Hepsiburada: این پلتفرم بزرگ تجارت الکترونیک یکی از پیشگامان اصلی بود و از سال 2017 کمپین خود را با نام Efsane Cuma (افسانه جوما) به معنای "جمعه افسانه‌ای" آغاز کرد . این عبارت به سرعت به نام اصلی این رویداد در ترکیه تبدیل شد .
• Trendyol: دیگر غول خرده‌فروشی آنلاین ترکیه، با ابداع عباراتی مانند Efsane Günler (روزهای افسانه‌ای) و Efsane Kasım (نوامبر افسانه‌ای)، این کمپین را به کل ماه نوامبر گسترش داد .
• نام‌های دیگر: علاوه بر این، عبارات دیگری مانند Şahane Cuma (شاهانه جوما) به معنای "جمعه باشکوه" و Süper Cuma (سوپر جوما) نیز توسط فروشگاه‌های مختلف به کار گرفته می‌شوند .

این تغییر نام، یک استراتژی بازاریابی موفق بود که توانست ضمن احترام به باورهای عمومی، مفهوم تخفیف‌های بزرگ پایان نوامبر را در بازار ترکیه تثبیت کند .

ساختار زمانی کمپین: ماراتن یک‌ماهه تخفیف در سال 2025

برخلاف جمعه سیاه سنتی، نسخه ترکیه‌ای آن یک رویداد طولانی‌مدت است که تقریباً تمام ماه نوامبر را پوشش می‌دهد و دارای مراحل و قله‌های مشخصی است .

1. آغاز کمپین (اوایل نوامبر): بسیاری از برندها و پلتفرم‌های آنلاین، کمپین‌های خود را تحت عنوان «نوامبر افسانه‌ای» (Efsane Kasım) از همان روزهای ابتدایی ماه آغاز می‌کنند . این تخفیف‌های اولیه، پیش‌درآمدی برای موج اصلی حراج‌ها هستند .
2. موج اول تخفیف‌ها (11 نوامبر): همزمان با «روز مجردها» در جهان، تخفیف‌های «11.11» به عنوان یکی از اولین قله‌های بزرگ حراج در این ماه عمل می‌کند . پلتفرم‌های بزرگی مانند Hepsiburada و Trendyol کمپین‌های ویژه‌ای برای این تاریخ دارند .
3. اوج کمپین - هفته سیاه (24 تا 30 نوامبر 2025): هیجان واقعی در هفته منتهی به جمعه سیاه به اوج خود می‌رسد . در سال 2025، این هفته از دوشنبه 24 نوامبر آغاز می‌شود و سنگین‌ترین و گسترده‌ترین تخفیف‌ها در این دوره ارائه می‌گردد .
4. روز رسمی جمعه سیاه (28 نوامبر 2025): تاریخ رسمی بلک فرایدی در سال 2025، روز جمعه 28 نوامبر (معادل 7 آذر 1404) خواهد بود .
5. پایان کمپین (سایبر ماندی و پس از آن): تخفیف‌ها تا روز دوشنبه پس از آن، موسوم به «سایبر ماندی» (Cyber Monday) که در تاریخ 1 دسامبر 2025 است، ادامه می‌یابند . این روز عمدتاً بر تخفیف‌های کالاهای الکترونیکی تمرکز دارد . برخی فروشندگان کمپین‌های خود را تا اوایل دسامبر نیز تمدید می‌کنند .

مقایسه مراکز خرید و خیابان‌های محبوب در استانبول

استانبول میزبان تعداد بی‌شماری مرکز خرید مدرن و خیابان‌های تجاری پرجنب‌وجوش است که هر یک تجربه خریدی منحصربه‌فرد در دوره جمعه سیاه ارائه می‌دهند .

1. مراکز خرید لوکس: ایستینیه پارک (İstinye Park) و زورلو سنتر (Zorlu Center)

• نوع برندها: این دو مرکز خرید، پایتخت برندهای لوکس جهانی در استانبول هستند و فروشگاه‌های برندهایی نظیر Chanel, Dior, Louis Vuitton, Prada, Gucci, Rolex و Burberry در آن‌ها شعبه دارند . در کنار این برندهای گران‌قیمت، برندهای میان‌رده و محبوب‌تری مانند Zara و Massimo Dutti نیز یافت می‌شوند .
• مخاطبان هدف: مخاطبان اصلی این مراکز، خریداران با بودجه بالا، علاقه‌مندان به مد لوکس و گردشگران خارجی هستند که به دنبال کالاهای باکیفیت بالا می‌باشند .
• جو حاکم و ویژگی‌های خاص: فضای این مراکز شیک، مدرن و آرام‌تر از سایر مراکز خرید است . با این حال، در دوره جمعه سیاه شاهد افزایش جمعیت خواهند بود .
  • زورلو سنتر (Zorlu Center): علاوه بر خرید، به عنوان یک مرکز فرهنگی و هنری نیز شناخته می‌شود و با برگزاری رویدادهایی مانند "جشنواره سال نو" که از اواخر نوامبر آغاز می‌شود، فضایی فراتر از خرید با کنسرت‌ها و برنامه‌های هنری ارائه می‌دهد . این مرکز همچنین میزبان یک اپل استور رسمی است .
  • ایستینیه پارک (İstinye Park): با طراحی منحصربه‌فرد دارای دو بخش سرپوشیده و روباز، تجربه‌ای متنوع از خرید و صرف غذا در رستوران‌های باکیفیت را فراهم می‌کند .

2. مراکز خرید بزرگ و جامع: استانبول مال (Mall of Istanbul) و جواهیر (Cevahir)

• نوع برندها: این مراکز مجموعه‌ای بسیار گسترده از برندهای میان‌رده، فست فشن و ترک مانند LC Waikiki, Koton, Mavi, Zara, H&M, Bershka و برندهای ورزشی را در خود جای داده‌اند . استانبول مال با بیش از 350 فروشگاه، میزبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگی چون MediaMarkt و Boyner نیز هست .
• مخاطبان هدف: این مراکز برای خانواده‌ها، جوانان و خریدارانی که به دنبال تنوع بالا و قیمت‌های مناسب هستند، ایده‌آل می‌باشند .
• جو حاکم و ویژگی‌های خاص: این دو مرکز خرید در دوره جمعه سیاه به شدت شلوغ و پرهیاهو هستند و صف‌های طولانی در مقابل اتاق‌های پرو و صندوق‌ها منظره‌ای عادی است .
  • استانبول مال (Mall of Istanbul): شهرت آن علاوه بر تنوع فروشگاه‌ها، به دلیل امکانات تفریحی گسترده مانند بزرگترین شهربازی سرپوشیده ترکیه (MoiPark) است .
  • جواهیر مال (Cevahir Mall): به دلیل دسترسی مستقیم از ایستگاه متروی شیشلی، برای کسانی که از حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند، بسیار محبوب است .

3. خیابان استقلال (İstiklal Caddesi): قلب تپنده فست فشن

• نوع برندها: این خیابان مشهور، مرکز اصلی برندهای فست فشن بین‌المللی (مانند Zara, Mango, H&M) و برندهای محبوب ترک (مانند Koton) است . پاساژهای کوچک‌تر با قیمت‌های اقتصادی‌تر نیز در این خیابان یافت می‌شوند .
• مخاطبان هدف: جوانان، دانشجویان و گردشگرانی که به دنبال خریدهای مد روز با قیمت مناسب هستند.
• جو حاکم: خیابان استقلال ذاتاً یکی از شلوغ‌ترین نقاط استانبول است و در دوره جمعه سیاه این شلوغی به اوج خود می‌رسد . تجربه خرید در این خیابان بیشتر شبیه به یک جشنواره خیابانی پرانرژی و گاهی طاقت‌فرسا است .

کالاها، تخفیف‌ها و استراتژی‌های فروش

در حراج بلک فرایدی می‌توان طیف وسیعی از محصولات را با تخفیف‌های چشمگیر پیدا کرد. تخفیف‌ها معمولاً بین 30٪ تا 70٪ متغیر است، اگرچه در موارد نادر ممکن است به 90٪ نیز برسد .

• کالاهای پرفروش: پوشاک، کیف و کفش، لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی از محبوب‌ترین دسته‌ها هستند . پوشاک به طور کلی پرتقاضاترین دسته کالا محسوب می‌شود .

تحلیل تخفیف‌ها بر اساس دسته‌بندی

• برندهای لوکس در مقابل فست فشن:

  • برندهای لوکس (در ایستینیه پارک و زورلو سنتر): این برندها برای حفظ تصویر انحصاری خود، معمولاً در حراج‌های عمومی شرکت نمی‌کنند یا تخفیف‌های بسیار محدودی (نهایتاً 20 تا 30 درصد) بر روی کالکشن‌های قدیمی‌تر ارائه می‌دهند . با این حال، خرید از این برندها به دلیل امکان استفاده از "Tax Free" همچنان می‌تواند مقرون‌به‌صرفه باشد .
  • برندهای فست فشن و میان‌رده (در جواهیر، استانبول مال و خیابان استقلال): این برندها بازیگران اصلی جمعه سیاه هستند و تخفیف‌های عمیقی بین 30 تا 70 درصد ارائه می‌دهند .

• لوازم الکترونیکی:

  • MediaMarkt و Teknosa: این فروشگاه‌های بزرگ که در مراکزی مانند استانبول مال و جواهیر شعبه دارند، با کمپین‌های "Şahane Cuma" تخفیف‌های واقعی و قابل توجهی بر روی تلویزیون، لپ‌تاپ و لوازم خانگی ارائه می‌دهند . بزرگ‌ترین تخفیف‌ها در این دسته معمولاً برای هفته آخر نوامبر نگه داشته می‌شوند .
  • اپل استور (Apple Store): فروشگاه‌های رسمی اپل (مانند شعبه زورلو سنتر) معمولاً تخفیف مستقیم روی محصولات اصلی مانند آیفون ارائه نمی‌دهند . سیاست اپل، ارائه کارت هدیه (Gift Card) با مبالغ مشخص به ازای خرید محصولات منتخب است که می‌توان از آن در خریدهای بعدی استفاده کرد .

• لوازم آرایشی:

  • Sephora, Gratis, Watsons: این فروشگاه‌ها از فعال‌ترین شرکت‌کنندگان در جمعه سیاه هستند و تخفیف‌های بسیار خوبی (گاهی تا 50 درصد) بر روی طیف گسترده‌ای از محصولات آرایشی، مراقبت از پوست و عطر ارائه می‌دهند . این دوره فرصتی طلایی برای خرید برندهای بین‌المللی با قیمت مناسب است، اما به دلیل محبوبیت بالا، صف‌های صندوق در این فروشگاه‌ها می‌تواند بسیار طولانی باشد .

مقایسه خرید آنلاین و حضوری: استراتژی‌ها و چالش‌ها

انتخاب بین خرید آنلاین از پلتفرم‌های غول‌پیکر ترکیه و خرید حضوری از مراکز خرید استانبول، به اولویت‌ها و شرایط شما بستگی دارد.

کمپین‌های آنلاین: ماراتن تخفیف‌های چندمرحله‌ای

پلتفرم‌های تجارت الکترونیک مانند Trendyol و Hepsiburada کمپین‌های خود را بسیار فراتر از یک روز برگزار می‌کنند و استراتژی‌های پیچیده‌ای برای جذب مشتری دارند .

• پیش‌فروش و گرم کردن (Pre-sales): چند روز قبل از حراج اصلی، کاربران تشویق می‌شوند تا محصولات مورد علاقه خود را به لیست "پسندیده‌ها" (Favoriler) اضافه کنند .
• تخفیف‌های ساعتی (Flash Sales): در ساعات مشخصی از روز، تخفیف‌های بسیار بالا برای مدت زمان محدودی روی محصولات منتخب اعمال می‌شود .
• کوپن‌های اضافی و تخفیف‌های پلکانی: استفاده گسترده از کوپن‌های تخفیف (مثلاً 100 لیر تخفیف برای خریدهای بالای 500 لیر) که گاهی با تخفیف اصلی محصول جمع می‌شوند .
• ارسال رایگان: ارائه گزینه ارسال رایگان، اغلب برای خریدهای بالاتر از یک مبلغ مشخص .

جدول مقایسه مزایا و معایب برای گردشگران

راهنمای خرید بدون مالیات (Tax-Free) برای گردشگران

گردشگرانی که در ایام حراج جمعه سیاه در استانبول خرید می‌کنند، می‌توانند با استفاده از سیستم خرید بدون مالیات (Tax-Free)، بخشی از مالیات بر ارزش افزوده (KDV) پرداختی خود را پس بگیرند . این فرآیند با رعایت مراحل زیر، هزینه‌های سفر شما را کاهش می‌دهد .

شرایط و الزامات اصلی

• گردشگر بودن: شما نباید اقامت ترکیه را داشته باشید و خرید باید با پاسپورت یک کشور خارجی انجام شود .
• حداقل مبلغ خرید: حداقل مبلغ خرید از یک فروشگاه باید 100 لیر ترکیه به اضافه مالیات بر ارزش افزوده (KDV) باشد .
• خروج کالا از ترکیه: کالاهای خریداری شده باید ظرف مدت سه ماه از تاریخ خرید، از ترکیه خارج شوند .
• فروشگاه‌های طرف قرارداد: حتماً از فروشگاه‌هایی خرید کنید که علامت "Tax Free Shopping" را نصب کرده‌اند .

مراحل بازپس‌گیری مالیات

1. در فروشگاه: هنگام پرداخت، اصل پاسپورت خود را ارائه داده و درخواست فرم تکس فری کنید (بگویید: "Tax Free istiyorum") . فرم را به همراه رسید خرید نگهداری نمایید .
2. در فرودگاه: قبل از تحویل بار، به همراه چمدان حاوی کالاها به دفتر گمرک (Gümrük) مراجعه کنید تا فرم‌های شما مهر شوند . طبق قانون، باید آماده ارائه کالاها برای بازرسی باشید .
3. دریافت وجه: پس از عبور از کنترل پاسپورت، به باجه‌های بازپرداخت مالیات (مانند Global Blue) مراجعه کرده و با ارائه فرم‌های مهر شده، وجه را به صورت نقد (لیر، دلار یا یورو) یا واریز به کارت اعتباری دریافت کنید .

نکاتی برای یک خرید هوشمندانه: کشف تخفیف‌های واقعی

یکی از چالش‌های بزرگ برای مصرف‌کنندگان، تشخیص تخفیف‌های واقعی از تخفیف‌های کاذب است . برخی فروشندگان با افزایش قیمت‌ها پیش از شروع کمپین، تخفیف‌های غیرواقعی و اغراق‌آمیز ایجاد می‌کنند . خوشبختانه در ترکیه ابزارهای کارآمدی برای مقابله با این ترفندها وجود دارد.

1. از ابزارهای مقایسه قیمت استفاده کنید: Akakçe و Cimri

وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی مانند Akakçe و Cimri قدرتمندترین ابزار برای خریداران هوشمند هستند . این پلتفرم‌ها به شما امکان می‌دهند:

• مقایسه آنی قیمت: قیمت یک محصول را در تمام فروشگاه‌های آنلاین معتبر مشاهده و ارزان‌ترین فروشنده را پیدا کنید .
• ردیابی تاریخچه قیمت (Fiyat Analizi): مهم‌ترین قابلیت این ابزارها، نمایش نمودار تاریخچه قیمت یک کالا در چند ماه گذشته است . با بررسی این نمودار می‌توانید بفهمید که آیا قیمت فعلی پس از تخفیف، واقعاً پایین‌ترین قیمت در ماه‌های اخیر است یا فروشنده قبل از حراج، قیمت را به صورت مصنوعی بالا برده است .
• تنظیم هشدار قیمت (Fiyat Alarmı): می‌توانید یک قیمت ایده‌آل برای محصول تعیین کنید و به محض اینکه قیمت کالا به آن سطح رسید، از طریق نوتیفیکیشن مطلع شوید .

2. سایر نکات کلیدی

1. لیست خرید تهیه کنید: از قبل مشخص کنید به دنبال چه کالاهایی هستید تا در میان انبوه تخفیف‌ها سردرگم نشوید .
2. صبح زود شروع کنید: برای جلوگیری از شلوغی شدید و یافتن بهترین اجناس و سایزها، ساعات اولیه روز را برای خرید انتخاب کنید .
3. از حمل و نقل عمومی استفاده کنید: با توجه به ترافیک سنگین، استفاده از مترو برای دسترسی به مراکزی مانند جواهیر بسیار کارآمد است .
4. از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید: همیشه از پلتفرم‌های اصلی و فروشگاه‌های رسمی برندها خرید کنید و از پیشنهادات اغواکننده و لینک‌های ناشناس در شبکه‌های اجتماعی پرهیز نمایید .

خلاصه

جمعه سیاه در استانبول به دلیل حساسیت‌های فرهنگی به یک کمپین یک‌ماهه با نام‌های بومی مانند Efsane Cuma (جمعه افسانه‌ای) و Efsane Kasım (نوامبر افسانه‌ای) تبدیل شده است . این رویداد که توسط پلتفرم‌های آنلاینی چون Hepsiburada و Trendyol پیشگام بوده، دیگر به یک روز محدود نیست .

ساختار زمانی کمپین در سال 2025 به شرح زیر است:

• شروع: اوایل نوامبر .
• موج اول: 11 نوامبر (11.11) .
• اوج حراج: هفته منتهی به جمعه سیاه (از 24 نوامبر) .
• روز رسمی: 28 نوامبر .
• پایان: 1 دسامبر (سایبر ماندی) و پس از آن .

مقاصد خرید تجربیات متفاوتی ارائه می‌دهند: مراکز لوکس (ایستینیه پارک، زورلو سنتر) با تخفیف‌های محدود (20-30٪) ، مراکز جامع (استانبول مال، جواهیر) با تخفیف‌های عمیق (30-70٪) بر روی برندهای فست فشن ، و خیابان استقلال با جوی شبیه به جشنواره خیابانی .

بیشترین تخفیف‌ها مربوط به پوشاک و لوازم آرایشی است . لوازم الکترونیکی نیز در فروشگاه‌هایی مانند MediaMarkt تخفیف‌های خوبی دارند، اما اپل به جای تخفیف مستقیم، کارت هدیه ارائه می‌دهد . برای اطمینان از واقعی بودن تخفیف‌ها و جلوگیری از فریب قیمت‌های کاذب، استفاده از ابزارهای مقایسه قیمت محلی مانند Akakçe و Cimri برای ردیابی تاریخچه قیمت کالاها ضروری است . گردشگران همچنین می‌توانند با استفاده از سیستم خرید بدون مالیات (Tax-Free)، بخشی از هزینه‌های خود را در فرودگاه بازپس گیرند که جذابیت خرید را دوچندان می‌کند .