همه قول و قرار ها و عهدنامه های فتحعلی شاه قاجار - آریا بلاگ

1ـ عهدنامه فینکنشتاین:

قراردادی دفاعی است که میان ایران و فرانسه امضا شد. این پیمان نامه در 13 اردیبهشت 1186 خورشیدی در کاخ فینکنشتاین در لهستان میان فتحعلی شاه قاجار و ناپلئون بناپارت منعقد شد.

این قرارداد در 16 ماده و با هدف مدرن سازی ارتش قاجار بین طرفین به امضا رسید. ناپلئون تعهد کرد که در برگرداندن سرزمین گرجستان به ایران و واداشتن روسیه به واگذاری آنجا کوشش کند و برای اصلاح و تقویت ارتش ایران اسلحه، توپ، مهندس و معلم به ایران بفرستد و از سوی دیگر فتحعلی شاه نیز متعهد شد به انگلستان اعلام جنگ کند و تمام اتباع بریتانیا را از ایران بیرون کند. با این حال، فرانسه در جنگ دیپلماتیک در ایران مغلوب شد و پیروز به اجرای هیچ یک از مفاد عهدنامه نشد.

2ـ عهدنامه مُجمل:

پس از اختلاف های بین ایران و انگلیس و عدم نتیجه گیری از فینکنشتاین، خاتمه مذاکرات کننده سیاسی انگلیس و مقامات ایرانی منجر به انعقاد عهدنامه مودت و اتحاد بین دو کشور در تاریخ 21 اسفند 1187 خورشیدی شد که به نام عهدنامه مُجمَل معروف است. براساس عهدنامه مجمل، بریتانیا حاکمیت ایران را بر کل خلیج فارس به رسمیت شناخت و متعهد شد کشتی های انگلیس فقط از نقاطی که دولت ایران اجازه می دهد، حق عبور داشته باشد.

3ـ عهدنامه مفصل:

پس از کدورت های بین ایران و انگلیس و عدم نتیجه گیری ایران از قراردادهای با فرانسه و عهدنامه فینکنشتاین و پس از امضای عهدنامه مجمل، مذاکرات کننده سیاسی انگلیس و مقامات ایرانی منجر به انعقاد عهدنامه ای تازه بین دو کشور در 29 صفر 1227 قمری شد. در این قرارداد آمده است: اگر در بحرالعجم اولیای دولت بهیه ایران را امدادی ضرور گردد، اولیای دولت بهیه انگلیس بشرط امکان در آن وقت کشتی جنگ و قشون بدهند و اخراجات آن را موافق برآورد، آن وقت قطع و فصل کرده بازیافت کنند کشتی های مزبور بر آن خورها و لنگرگاه ها عبور کند که امنای دولت علیه ایران نشان (مجوز) بدهند و از جای دیگر بی رخصت و بدون ضرورت عبور نکنند.

4ـ عهدنامه گلستان:

این پیمان در تاریخ 3 آبان 1192 خورشیدی در پی جنگ های ایران و روسیه بین این دو کشور امضاء شد. در پی این قرارداد، حکومت قاجار قفقاز، ارمنستان، استان های شرقی گرجستان و بخش های غربی گرجستان در ساحل دریای سیاه و محال گروزیه (کورنه) از ایران سلب و به روسیه تزاری واگذار کرد. طی این قرارداد در مجموع 14 ولایت قفقازی ایران (گنجه و قره باغ، ولایت های شکی، شیروان، قبه، دربند، بادکوبه، داغستان و گرجستان، محال شوره گل، آچوق باشی، گروزیه، منگریل و آبخاز، بخشی از سرزمین تالش) به تصرف روس ها عایدی و حاکمیت بدون منازع ایران بر دریای مازندران خدشه دار شد و سواحل ارزشمند دریای کاسپین برای ایران از دست رفت..

5ـ عهدنامه ارزنه الروم اول:

در سال 1823 میان ایران و امپراطوری عثمانی منعقد شد. منطقه ها کوهستانی قصر شیرین تا دو قرن محل درگیری های پی درپی میان دو کشور شد. حملات عثمانی به شمال غربی ایران برای سرکوب قبایل شورشگر، پاسخ تلافی جویانه ایران را در پی داشت.

این اقدام باعث شد سلطان محمود دوم عثمانی در سال 1821 به ایران حمله کند. عثمانی با ارتشی قدرتمند و با شرایط فزونی نسبت به ارتش ایران حمله ای شروع کرد اما ارتش فتحعلی شاه قاجار شکست سختی بر ارتش عثمانی وارد کرد. نخستین عهدنامه در سال 1823 منعقد شد اما بدلیل آنکه مرزهای مشخص شده در عهدنامه 1639 قصرشیرین را تثبیت کرد، نتوانست چاره ای مناسب برای درگیری های مرزی قبلی مشخص کند.

6ـ عهدنامه ترکمانچای:

پیمانی است که سال 1206 خورشیدی در پی جنگ های ایران و روسیه در دوره قاجار بین این دو کشور در روستای ترکمانچای امضا شد. بر مبنای این قرارداد، سه استان دیگر قفقاز، یعنی ایروان، نخجوان و بخش های دیگری از تالش زیر سلطه روس ها نهاده شد. حاکمیت ایران بر دریای مازندران محدودترشد و مردم ایران ناچار به پذیرش کاپیتولاسیون شدند. میان مردم قفقاز و دیگر مردم ایران، دیوار جدایی کشیده شد.

در مجموع حدود 30 هزار کیلومتر مربع دیگر شامل حدود 20 هزار کیلومتر مربع از ارمنستان امروزی، حدود 5 هزار کیلومتر مربع از ترکیه امروزی شامل کوه آرارات و شهر ایغدیر که در آن موقع بخشی از خانات ایروان بود و حدود 5 هزار کیلومتر مربع از جمهوری آذربایجان امروزی از ایران جدا شدند.

ایران حق کشتی رانی در دریای خزر را از دست داد و ملزم به پرداخت 10 کرور تومان به عنوان غرامت به روسیه شد. این معاهده به جنگ های ایران و روسیه در دوره قاجار سرانجام داد و دولت روسیه متعهد شد که از پادشاهی ولیعهد وقت عباس میرزا حمایت کند

پ

منبع: برترین ها