خبرنگاران الزامات رسانه ها در میدان مبارزه با فساد - آریا بلاگ

در یادداشت روزنامه شرق به قلم ناصر ذاکری کارشناس مالی، می خوانیم: واقعیت این است که اجرای درست هر دو برنامه مهم اعلام شده در گرو حمایت از رسانه های مستقل و یاری به آنها برای ایفای نقش بهتر و جدی تر در میدان مبارزه با فساد است. رسانه ها می توانند با اطلاع رسانی به موقع عرصه را بر مفسدان تنگ نمایند. اما حضور فعال رسانه ها در میدان مبارزه با فساد نیازمند حمایت جدی متولیان امر و به ویژه دستگاه قضا است. باید با تدوین قوانین و مقررات جامع شرایطی را فراهم کرد که اصحاب رسانه بدون نگرانی به انتشار اطلاعات، کشف و شناسایی پرونده های فساد بپردازند و واهمه ای از پرونده سازی از طرف شبکه فساد نداشته باشند. به روشنی پیداست وقتی گروهی فرصت طلب با بهره گیری از موقعیت شغلی یکی از اعضای خود در فلان تشکیلات دولتی، به کسب ثروت در مقیاس نجومی می پردازند، انگیزه کافی دارند که برای حفظ این موقعیت و جلوگیری از فعالیت رسانه های مستقل و مزاحم مصمم به دردسرسازی برایشان باشند. در چنین فضایی حمایت دستگاه قضا می تواند این گونه کوشش ها را خنثی کند. به بیان مختصر واژه مصونیت در میدان مبارزه با فساد یک واژه کلیدی است، در غیاب رسانه های مستقل، شبکه فساد از نوعی مصونیت برخوردار می شوند، زیرا می توانند بدون جلب توجه افکار عمومی به ارعاب یا تطمیع مدیران ذی ربط بپردازند و گام به گام برنامه خود را پیش ببرند. برای درهم شکستن این مصونیت مضر، باید یک نوع مصونیت مفید را در جامعه گسترش داد و آن مصونیت رسانه ها از خطر پرونده سازی و گرفتاری قضائی است.

رئیس قوه قضائیه در نشست اخیر شورای عالی قضائی بر دو نکته مهم در عرصه مبارزه با فساد تأکید نموده : برخورد جدی با هرگونه ناسلامتی در دستگاه قضائی و حمایت از گزارشگران فساد. بی تردید این تأکید و توجه، امید به برچیده شدن فساد و خاتمه دوران اقتدار مفسدان و صاحبان امضای طلایی را پررنگ تر می نماید؛ زیرا مبارزه با فساد بدون برخورداری از دستگاه قضائی سالم و عاری از فساد بی نتیجه است و از سوی دیگر حمایت از گزارشگران فساد و به اصطلاح سوت زنان حاشیه امن شبکه های فساد را از بین می برد. واقعیت این است که اجرای درست هر دو برنامه مهم اعلام شده در گرو حمایت از رسانه های مستقل و یاری به آنها برای ایفای نقش بهتر و جدی تر در میدان مبارزه با فساد است. رسانه ها می توانند با اطلاع رسانی به موقع عرصه را بر مفسدان تنگ نمایند. اما حضور فعال رسانه ها در میدان مبارزه با فساد نیازمند حمایت جدی متولیان امر و به ویژه دستگاه قضا است. باید با تدوین قوانین و مقررات جامع شرایطی را فراهم کرد که اصحاب رسانه بدون نگرانی به انتشار اطلاعات، کشف و شناسایی پرونده های فساد بپردازند و واهمه ای از پرونده سازی از طرف شبکه فساد نداشته باشند.به روشنی پیداست وقتی گروهی فرصت طلب با بهره گیری از موقعیت شغلی یکی از اعضای خود در فلان تشکیلات دولتی، به کسب ثروت در مقیاس نجومی می پردازند، انگیزه کافی دارند که برای حفظ این موقعیت و جلوگیری از فعالیت رسانه های مستقل و مزاحم مصمم به دردسرسازی برایشان باشند. در چنین فضایی حمایت دستگاه قضا می تواند این گونه کوشش ها را خنثی کند.به بیان مختصر واژه مصونیت در میدان مبارزه با فساد یک واژه کلیدی است، در غیاب رسانه های مستقل، شبکه فساد از نوعی مصونیت برخوردار می شوند، زیرا می توانند بدون جلب توجه افکار عمومی به ارعاب یا تطمیع مدیران ذی ربط بپردازند و گام به گام برنامه خود را پیش ببرند. برای درهم شکستن این مصونیت مضر، باید یک نوع مصونیت مفید را در جامعه گسترش داد و آن مصونیت رسانه ها از خطر پرونده سازی و گرفتاری قضائی است.

حمایت از گزارشگران فساد که رئیس محترم قوه قضائیه از آن سخن می گویند، دقیقا با همین مفهوم مصونیت مفید متناظر است. عرصه جامعه همیشه میزبان یکی از این دو نوع مصونیت است. یا رسانه ها از مصونیت مفید برخوردار هستند و با فعالیت دلسوزانه خود مفسدان و رانت خواران را به گوشه رینگ می رانند یا مفسدان از مصونیت مضر برخوردارند و در غیاب رسانه های مستقل شبکه فساد خود را توانمندتر، پیچیده تر و مهارنشدنی تر می نمایند و این به آن معنی است که متولیان امر ناگزیر از انتخاب و بسط یکی از این دو نوع مصونیت هستند. آنان اگر طالب حذف مصونیت مضر باشند، باید آستانه تحمل خود را بالا برده و وجود مصونیت مفید را در جامعه تاب بیاورند. مروری گذرا در پرونده کشورهایی که سال های طولانی درگیر مبارزه با فساد بوده و اینک صندلی بهتری نسبت به ایران در رتبه بندی جوامع عاری از فساد دارند، نشان می دهد هیچ کجای جهان و در هیچ کشوری در امر خطیر مبارزه با فساد بدون حضور جدی رسانه ها قدم در راستا موفقیت نگذاشته است. حال سؤالی که مطرح می گردد، این است که نقش و سهم رسانه ها، به ویژه رسانه های مستقل در میدان این مبارزه عظیم ملی چگونه تعریف شده است. با آنالیز بسیاری از پرونده های کلان فساد در کشورمان قاطعانه می توان ادعا کرد که در صورت ورود به موقع رسانه ها به صحنه و اطلاع رسانی به جامعه، فساد موجود خیلی زودتر کشف شده و جراحت وارده به اقتصاد و مهم تر از آن به باورهای جامعه بهتر و مؤثرتر درمان می شدند. اما در غیاب رسانه ها و گزارشگران مردمی شبکه فساد با اعتمادبه نفس بالا کار خود را ادامه داده و ارزش ریالی میزان فساد محقق شده را از هفت یا هشت رقم به 12 رقم رسانده و خسارتی سهمگین به اقتصاد کشور وارد نموده اند. مبارزه با فساد در جامعه ما نمی تواند راستای متفاوت با مبارزه سایر جوامع طی کند. رسانه ها دیر یا زود باید به عنوان یک بازیگر مهم در این میدان به رسمیت شناخته شوند و موانع موجود بر سر راه ورودشان به این مبارزه برچیده گردد. مهم ترین و مشخص نماینده ترین مانع در این راستا، بی اعتمادی متولیان امر و باورنداشتن به نقش رسانه ها در تنویر افکار عمومی است. درحالی که رسانه ها می توانند با اطلاع رسانی به موقع ازیک سو بر درجه شفافیت امور بیفزایند و از سوی دیگر ازبین بردن فساد را به یک مطالبه عمومی مبدل سازند. در چنین شرایطی ابعاد فعالیت مفسدان به تدریج کوچک تر و محدودتر می گردد و مهار هیولای فساد امکان پذیر می گردد.