سخت ترین برنامه سازی برای بچه ها فراوری برنامه با مفاهیم دینی است

به گزارش آریا بلاگ، در سال های اخیر ساخت و فراوری برنامه هایی که مخصوص کودک و نوجوان باشد آن طور که باید مورد توجه برنامه سازها قرار نگرفته است؛ هرچند به نظر می رسد در دهه 70 شرایط ساخت برنامه برای بچه ها و نوجوانان بهتر از سال های اخیر بوده و در حال حاضر سرمایه گذاران ترجیح شان ساخت و فراوری برنامه، فیلم و سریال برای گروه های سنی بالاتر از کودک و نوجوان است؛ با وجود این محتوای فراوری شده در این زمینه در مقایسه با سال های گذشته بهتر بوده و از حالت شعارگونه و به قول معروف گل درشت خارج شده است؛ چون صاحب نظران بر این عقیده هستند که ضروری است مسائل گوناگون به ویژه مسائل دینی، مذهبی و عقیدتی در سنین پایین و قبل از هفت سال به صورت سطحی گفته گردد؛ بنابراین باید برنامه هایی ساخته گردد که بتواند به خوبی صورت این قضایا را به مخاطب کودک نشان دهد.

سخت ترین برنامه سازی برای بچه ها فراوری برنامه با مفاهیم دینی است

به گزارش خبرنگاران، اما برنامه سازها و سرمایه گذاران عظیم در این زمینه ورود نمی نمایند. در همین باره با زهرا صالحی نیا، پژوهشگر حوزه کودک و رسانه در پی پاسخ این سوال بودیم که محتوای مناسب برای ساخت برنامه به ویژه برنامه های دینی چطور باید تهیه و به تصویر کشیده شود.

اگر بخواهیم مقایسه بین فراوریات کودک دهه های گذشته با سال های اخیر داشته باشیم، می توان به این نتیجه کلی رسید که محتوای این روزها مناسب تر از محتوایی است که برای برنامه های دهه 60 و 70 در نظر گرفته می شد اما تا رسیدن به ایده آل هم راه طولانی در پیش دارد و همین موضوع دغدغه فعالان حوزه کودک و نوجوان است.

زهرا صالحی نیا که او را در برنامه مامان ها به اسم پژوهشگر حوزه کودک و رسانه دیده و از برنامه و فیلم های مختلف فراوری شده برای بچه ها و نوجوانان صحبت می کرد در این زمینه هم به این نکته اشاره دارد که ضروری است پیغام ها در برنامه های امروزی به صورت غیر مستقیم منتقل و کوشش شود با یاری داستان، روایت در دل یک برنامه آن پیغام را منتقل کند: کوشش بر این است تا با روش های مختلف پیغام مورد نظر در برنامه های ساخته شده برای کودک مجذوب کننده و جالب باشد. مخصوصا در زمینه آموزه های دینی برای بچه ها زیر شش سال نباید مستقیم وارد آموزه های دینی شد. ساخت چنین برنامه هایی هم از لحاظ کیفی و هم محتوایی جای کار بسیاری دارد.

ساخت نماآهنگ هایی که برای معرفی پیغامبر اسلام، نماز، روزه و... ساخته می شود از جمله روش هایی است که کوشش شده تا دارای مجذوب کنندهیت های تصویری باشد؛ چون بچه ها زیر هفت سال تفکر انتزاعی ندارند و صالحی نیا در این زمینه می گوید: چون ریشه آموزش های دینی مخصوصا مسائل مربوط به یک سری از ارزش های دینی به مسائل انتزاعی برمی شود و بچه ها تا شش هفت سالگی تفکر انتزاعی ندارند بهتر است در این زمینه تا حدی ورود کرد تا بچه ها با آنها انس بگیرند؛ یعنی آموزه ها، برنامه ها و برنامه سازی ها طوری باشد که بتوان کودک را در چنین اتمسفری جای داد و با ارزش ها آشنا شوند. مثلا آشنایی با ارزشی مانند شجاعت که به صداقت می رسد. چون این که ببیند کودکی کوشش می نماید به دیگران یاری کند یا شجاع باشد را در این حد متوجه می شود.

برای بچه ها زیر 7سال، دانستن صورت دین کافی است

زهرا صالحی نیا به اسم پژوهشگر حوزه کودک و رسانه در رابطه با سن آموزش مفاهیم دینی معتقد است: اگر بخواهیم کودکی با ائمه انس بگیرد بهتر است فضا برای چنین انسی مهیا باشد. مثلا این که بداند جایی مانند حرم امام رضا(ع) وجود دارد که با رفتن به آنجا به او خوش می گذرد؛ تا قبل از هفت سالگی برایش کافی است. بعد از آن است که می توان او را با شخصیت امام رضا(ع) آشنا کرد و از او گفت.

درباره ساخت برنامه برای بچه ها هم همین موضوعات صدق می نماید. در ایام محرم وقتی برنامه ها دارای موسیقی غمگین است احتیاجی نیست به او درباره ایام محرم و باورها شرح داد. در همین حد که بداند اتفاقی باعث شده تا روال زندگی اش تغییر کند، کافی است. چون کودک زیر هفت سال دقیقا متوجه تغییرات اینچنینی نمی شود و شرح دادن به او در این سن هم درست نیست. چون یک کودک از فلسفه ایثار و شهادت چیزی متوجه نمی شود.

زهرا صالحی نیا تاکید دارد برای بچه ها بهتر است درباره صورت دین صحبت شود و آشنایی آنها با صورت دین می تواند مقدمه ای برای ورود به آن در سال های آینده باشد: این که یک کودک با ظواهر دین آشنا شود یاری می نماید تا با دین انس بگیرد. برنامه سازی برای بچه های زیر هفت سال هم ضروری است تا ظاهر دین را بیشتر در معرض نمایش قرار دهد و آن لذت و مجذوب کنندهیتی را که می تواند دینداری برای آنها به همراه داشته باشد، در معرض نمایش قرار داده؛ بدون آن که به مفاهیم اشاره شود. کودک در همین حد که در اتمسفر دین قرار گیرد کفایت می نماید و با دین انس می گیرد.

دادن سرنخ به دست بچه ها

زمانی که کودک از سن هفت سالگی می گذرد و وارد مدرسه شده و دوره رشد فکری خود را شروع می نماید آن وقت است که نوبت به آموزش دینی به صورت عمیق تر می شود و صالحی نیا می گوید: وقتی کودک وارد مرحله جدیدی از تربیت می شود، تفکرش رشد می نماید و وارد مدرسه می شود و دخترها که به سن تکلیف نزدیک می شوند آن موقع می توان مفاهیم را از پایه به آنها گفت. برنامه سازی ها هم می تواند کمی از ظاهر فاصله گیرد و عمیق تر به موضوعات بپردازد. در شرایط فعلی هم برنامه سازان باید توجه داشته باشند کشور در چه وضعیتی بوده و چه ارزش هایی احتیاج است پررنگ شوند و با چه شخصیت دینی می توان این ارزش ها را بیشتر در معرض نمایش قرار داد تا بچه ها به خوبی بتوانند آن ارزش ها را درک نمایند و برایشان مانند سرنخی باشد تا بهتر از قبل آن ارزش را درک کند. مثلا حس مسؤولیت پذیری، داشتن شجاعت، اقتدار و ماندن پای کار از جمله ارزش هایی است که در حال حاضر در کشور کمرنگ شده. با یاری شخصیت های دینی که چنین ویژگی هایی در آنها ملموس است می توان این ارزش ها را به بچه ها آموزش داد. مثلا با یاری ویژگی های حضرت ابوالفضل(ع) می توان این ارزش ها را به کودک آموخت و سرنخ را به دستش داد.

او در ادامه با طرح یک سوال ادامه می دهد که برای مثال چطور می توان عاشورا، محرم و شهادت را که مسائل مهم در فرهنگ دینی هستند به کودک گفت بدون آن که امنیت روانی کودک از بین برود: کودک تا قبل از هفت سالگی فکر تحلیلگر ندارد. برای همین هم نباید حتی اگر سوالی هم برایشان مطرح می شود درباره این موضوعات با آنها صحبت کرد.

این موضوع تنها در علم روان شناسی نیامده، در روایات هم آمده است که حفظ حریم امن بسیار مهم است. چون امنیت روانی آدم ها یک مساله اولویت دار است. وقتی مستقیم به این مسائل اشاره شود کودک ممکن است درونش یک حس غم به وجود آید که طبیعی است. چون فطرت انسان به این شکل است. اما اگر در کودکی این مسائل به غلط گفته شود یا زودتر از درک او گفته شود، ممکن است در آینده تصورات نادرستی در او ایجاد شود و پس زدگی را به وجود آورد که می بینیم در بسیار از بچه ها امروزی ایجاد شده است.

به تصویر کشیدن مفاهیم دینی، کار ساده ای نیست

صالحی نیا در پاسخ به این که ویژه برنامه های افطار و سحر شبکه پویا در چه سطح از کیفیت قرار دارند و آیا توانسته اند آن طور که باید در این زمینه اثرگذار باشند، شرح می دهد: همین که برنامه ای برای روزه اولی ها ساخته می شود و در زمان سحر آن را پخش می نمایند نفس خوب ماجرا را نشان می دهد و کودک هم متوجه می شود پس اتفاق مهمی است که بابت آن برنامه ای هم ساخته شده. اما در زمینه کیفیت باید دقیق تر مورد آنالیز قرار گیرد. همین که اشاره ای به این موضوع می شود خوب است اما این که این اشاره در چه سطح کیفی باشد که کودک آن را بپذیرد هم مهم است. در کل شبکه پویا در این زمینه خوب عمل می نماید. هر چند جای کار دارد.

به باور زهرا صالحی نیا، ساخت برنامه های مذهبی برای هر دین و مذهبی کار ساده ای نیست. چون این که بتوانی مفاهیم را به تصویر بکشی آن هم به صورتی که کودک آن را بپذیرد، درک کند و دوست داشته باشد، سخت است و امکان دارد همین موضوع باعث شودتا سطح کیفی کار پایین بیاید.به خصوص که نمی توان برنامه ای فراوری کرد که مورد قبول تمام ذائقه ها باشد: به هر حال نمی شود انتظار داشت برنامه ای تمام سلایق و نگاه ها را در برگیرد و جذب کند. اگر قرار باشد خیلی جدی در این زمینه ورود و برنامه سازی کرد تا نسل کودک و نوجوان را دربرگیرد و لایه های مذهبی را با ارزش های ملی هم تلفیق کند باید بابت ساخت چنین برنامه ای زمان و انرژی زیادی گذاشت و احتیاج به کار کارشناسی و فراوری برنامه ای هزینه بر دارد تا در نهایت امیدوار بود

80درصد بچه ها و نوجوان ها را راضی نگه دارد.

ضعف نبود کارشناس مذهبی و تربیتی در فراوری برنامه

به گفته زهرا صالحی نیا، فراوری کار کودک کار سختی است و باید دو سویه به این ماجرا نگاه شود. از یک سو ارزش های دینی که قرار است بیان شود، کدام ارزش های دینی عمیق و درونی باشد و از سوی دیگر پذیرفتن سرمایه گذار برای آن که به فراوری چنین برنامه هایی ورود کند و کارگردان و نویسنده در این زمینه کار انگیزه فراوری داشته باشند: نویسنده، شاعر، نقاش و... برای آن که یک اثر دینی خلق نمایند در مقایسه با ساخت یک فیلم و سریال که مفاهیم مذهبی را مطرح کند مشقت کمتری خواهدداشت.

فیلمسازی در این زمینه یکی از سخت ترین روش هاست. چون این مساله بسیار درونی و ریشه ای است. برای همین هم کمتر نویسنده و کارگردان حرفه ای وجود دارد این مفاهیم را از لایه ارزشی و مفهومی به لایه ای بیاورد که تصویری و عملی باشد. به طوری که بتوان با آن ارتباط برقرار کرد. در حال حاضر چنین کمبودی حس می شود و البته مهم تر از همه، کمبود این قضیه در حوزه کودک و نوجوان است.

او با انتقاد از کمبود فیلم و سریال برای بچه ها و نوجوانان ادامه می دهد: فیلم و سریال برای کودک و نوجوان بسیار فقیر و لاغر است و علاوه براین کارشناس های کمی هم در این زمینه هستند تا بتوان از آنها یاری و مشورت گرفت. مشاوره هایی که هم مذهبی و هم تربیتی باشد. بنابراین نکته ای که نبودش حس می شود حضور این مشاورهاست.

ضعف چرخه مالی در برنامه های کودک ونوجوان

نبود چرخه مالی در این حوزه هم نکته دیگری است که زهرا صالحی نیا به آن اشاره نموده و می گوید: چرخه مالی در این بخش هم ضعیف است. سینما و سریال سازی کودک نسبت به دهه 60 و 70 خیلی به عقب رانده شده و به قهقرا رفته است. تهیه نماینده ها ترجیح می دهند سریال های عاشقانه بسازند تا سریال کودک و متاسفانه سریال های بچه هاه ای که ساخته شده هم هیچ رنگ وبویی از مسائل دینی و ملی هم نداشته اند. همین هم که ساخته می شود، هم نظارت کمتر است و هم کارشناسی درستی روی آنها نمی شود. انگار که بچه ها و نوجوان ها نادیده گرفته شده اند و برای همین هم بسیاری از ساخته ها مانند یک شعله کم سو، روشن و سریع خاموش می شوند.

او بر این نکته تاکید دارد نهادهای مالی و دولتی برای فراوری فیلم و سریال بچه ها حمایت های لازم را در دستورکار قرار دهند و کاری نمایند تا سرمایه گذاران و تهیه نمایندگان ترغیب شوند در زمینه بچه ها هم به فراوری فیلم و سریال بپردازند. در این زمان است که کارگردان ها و نویسنده های عظیم انگیزه پیدا خواهند کرد تا در این زمینه ورود نموده و فیلم و سریال های ماندگاری فراوری نمایند: در حال حاضر نهادهای مالی و دولتی آن قدر درگیر مسائل سیاسی و مالی روز هستند که کودک و نوجوان را فراموش نموده اند. در صورتی که نهادهای فرهنگی که بودجه کافی دارند می توانند به اسم بازوی قدرت در این زمینه ورود نموده و این امکان را در اختیار نویسنده و کارگردان های عظیم قرار دهند برای آن که بتوانند از توانمندی خود در فراوری یک محصول ارزشمند حوزه کودک ونوجوان بهره ببرند.

این کارشناس رسانه و کودک در نهایت معتقد است اگر فراوریات به سمت فراوریات باکیفیت برود آن وقت است که خانواده ها هم تمایل پیدا می نمایند تا بچه ها شان وقت خود را برای تماشا فیلم و سریال و انیمیشن های داخلی صرف نمایند. نه این که کودک شان زمان خود را برای تماشا برنامه های خارجی و انیمیشن های خارجی که دارای فرهنگ و باوری متفاوت نسبت به کشور خودمان است بگذارند. چون این وظیفه نهادهای فرهنگی است که فراوری چنین برنامه هایی را در دستورکار قرار دهند و جدی روی آنها کار نمایند.

متاسفانه شاهد آن هستیم که بچه ها و نوجوانان در این خصوص نادیده گرفته شده اند. نداشتن برنامه سازی درست و نساختن فیلم و سریال موجب شده تا بیشتر سلیقه ها به سمت برنامه ها، سریال ها، فیلم ها و انیمیشن هایی برود که در خارج از کشور ساخته می شوند و به علت کیفیت بالایشان دارای هوادار هم هست که کمترین تاثیری که می تواند روی بچه ها و نوجوانان داشته باشد این است که سلیقه فرهنگی شان تغییر پیدا کند.

منبع: ضمیمه قاب کوچک روزنامه خبرنگاران

آژانس مسافرتی: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

منبع: جام جم آنلاین
انتشار: 9 مهر 1400 بروزرسانی: 9 مهر 1400 گردآورنده: ariyablog.ir شناسه مطلب: 7430

به "سخت ترین برنامه سازی برای بچه ها فراوری برنامه با مفاهیم دینی است" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "سخت ترین برنامه سازی برای بچه ها فراوری برنامه با مفاهیم دینی است"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید