شوق و شکایت جامعه میهمان و میزبان در ایام نوروز در گیلان - آریا بلاگ

کرونا نحوه زیست جامعه را دگرگون کرد، آیین ها متوقف و جامعه خانه نشین شد و آن زمان که به ضرورت، سفر برای مردمان منع شد گفتیم سفرها فقط به تعویق می افتند و اینک پس از طی یک دوره خسارت بزرگ صنعت گردشگری این وعده محقق شد. بطوریکه در نوروز سال جاری درصد ضریب اشغال تخت تأسیسات اقامتی تحت پوشش اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان به 216 درصد رسید.

اما با وجود عبور حدود 2 هفته ای از تعطیلات نوروز 1401، اما گیلان همچنان میزبان مسافر است که گواه این منظور سواحل شلوغ و همچنین ورود هر روزه پلاکهای غیربومی به شهرهای ساحلی و گردشگر پذیر و حضور پرتعداد در منطقه ها گردشگری است.

تداوم حضور و ورود گردشگران به گیلان به تبع تداوم خدمات را نیز می طلبد که پیش نیز به مسائل مسافران در ایام نوروز و بیان دغدغه ها و نیازهای آنان از تریبون خبرگزاری کرده ایم. حال مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان هنوز چند روزی از تعطیلات نوروزی نگذشته، برای میزبانی گیلان از گردشگران جشن فطر اعلام آماده باش داد که نیازمند نگاهی دوباره به ضرورت های گردشگری استان است.

ولی دنیای بیان کرد: با توجه به پیش بینی ها و برنامه ریزی های اجرا شده و تأکیدات استاندار گیلان مبنی بر لزوم آمادگی برای میزبانی از گردشگران، ستاد اجرایی خدمات سفرهای نوروزی 1401 از ماههای انتهایی سال گذشته آغاز بکار کرد و با هماهنگی های ایجاد شده و تلاشهای شبانه روزی خوشبختانه سفرهای نوروزی در استان گیلان امن و بانشاط برگزار شد و اینک می بایست این آمادگی برای میزبانی از گردشگران جشن فطر حفظ شود.

از نرخ گذاری سلیقه ای تا گردشگرنماها

حجم مسافران نوروزی دور از انتظار بود و کافی بود در این بین راهی بازار رشت با قدمت چندین قرن شوید که شوق و شکایت هر 2 جامعه میزبان و میهمان را لمس کنید؛ گیلانیان با هجوم مسافران از قیمت پرانی های سلیقه ای، چهره ناخوش شهری، پسماند و ترافیک گله مند بودند و گردشگران نیز از کمبود و گرانی مراکز اسکان، مسائل خدمات بهداشتی در منطقه ها گردشری پذیر همانند سواحل، کمبود تابلوهای هشدار و هدایت و کمی مراکز اطلاع رسانی و نقشه راستاهای خدمات گردشگری شکوه داشتند.

فروشندگان گرانی را فصلی دانسته و معتقد هستند پس از 2 سال رکود کرونایی همین شب عید و ایام نوروز است که می بایست کاسبی کرد و درحالیکه قیمت ها در گوشه و کنار عجیب و غریب بود، شهروندان را نیز پای نرخ گذاری های سلیقه ای و خارج از عرف رنج داد.

یکی از گردشگران شاکی بود که فقط قیمت ها مشکل نیست، بلکه سیستم اسکان مسافران در چنگ فضای مجازی است و گویا عده ای از چند ماه گذشته مراکز اسکان را رزرو کرده تا در چنین روزهایی مسافران را تلکه نمایند؛ و شهروندی لاهیجانی در این بین شاکی بود که سفر غیراستاندارد برخی از مسافران هیچ فایده اقتصادی جز ناخوش کردن فضای شهری برای استان ندارند و برای این ادعا کافی است در ایام اوج سفر سری به استخر لاهیجان بزنید و ملاحظه می کنید گاه بسکمک از این گردشگرنماها غذای چند روزشان را بصورت کنسروی از استانهایشان می آورند.

مسافری دیگر، از کمبود تابلوهای هدایت نماینده شاکی بود و میگفت در راستا سد سنگر خدا به خانواده ام رحم کرد وگرنه بدلیل نبود تابلوهای هشدار تصادف وحشتناکی در انتظارمان بود و دیگری گفت: تاریکی راستاهای ورودی شهر را بگویید؛ اگرچه طبیعت خدادادی گیلان در روز بی نظیر است اما تاریکی در جاده های بین شهری فاجعه است.

به نظر می رسد این دست از مسائل واقعیتی رخنه کرده در دل گردشگری گیلان و همچنین دیگر استانهای شاقتصادی است که رفع آنها میتواند گردشگری استان را هرچه پیشتر به سمت صنعت توریسم هدایت کند.

سیاست گذاری و برنامه ریزی پاشنه آشیل گردشگری

مونا اسالم نژاد، جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه گیلان پیرامون شوق و شکایت جامعه میهمان و میزبان در ایام نوروز در گیلان گفت: به نظر ما در زمینه گردشگری هم به مانند بسکمک از مفاهیم و موضوعات اجتماعی و فرهنگی دچار نوعی عقب ماندگی مدیریتی هستیم؛ اگر دقت کنید، در بسکمک از مسائل همانند ترافیک تا بیکاری و طلاق و مواردی از این دست ابتدا مشکل و مسئله ایجاد می شود و سپس در پی راه حل آن می گردیم.

وی با بیان اینکه مسائل ما در حوزه گردشگری ریشه ای چندین دهه ای دارد و به یکباره رخ نداده، گفت: درباره گردشگری تا جایی که من اطلاع دارم با توجه به سابقه چندین ساله حضور گردشگران از سایر نقاط ایران در سواحل شاقتصادی کشور، طرح های پژوهشی انگشت شماری اجرا شده اند که یافته های گران قیمتی در اختیار مسئولان ذیربط قرار می دهد.

اسالم نژاد گفت: در اشاره به نکات مثبت و منفی گردشگری باید بدانیم آیا گردشگری ما یک گردشگری پایدار است یا یک گردشگری ناپایدار و متناوب که رسیدن به جواب این سوال میتواند ما و مدیران را در جهت دهی ها و تصمیم سازی ها راهنما باشد.

این جامعه شناس ادامه داد: هنگامی که گردشگری ما شکل ناپایدار به خود بگیرد حتماً دارای فواید کوتاه مدتی نظیر ایجاد اشتغال، بالا رفتن هم پذیری، افزایش انسجام و نظایر آن خواهیم بود، اما به عنوان مثال در زمینه ایجاد اشتغال، در صورتی که نتوان به شکل مستمر روی درآمد ناشی از حضور گردشگران حساب کرد، امکان تثبیت و تقویت زیرساخت های لازم برای بهره برداری از ظرفیت های نهفته در گردشگری نیز وجود ندارد؛ در نتیجه، مزایای کوتاه مدت گردشگری دارای خصوصیاتی همانند عدم تداوم، بی ثباتی و عدم جامعیت خواهد بود.

به گفته او، این در حالی است که مضرات گردشگری ناکارآمد می توانند دائمی، شدید و چند جانبه باشند؛ به عنوان مثال، در بحث فرهنگ که مقوله بسیار مهمی در میان جنبه های پیامدی گردشگری است، چنانچه عناصر فرهنگی که متعارض با فرهنگ میزبان هستند با شدتی بیش از حد وارد جامعه شود می تواند موجب گسست و شکاف های فرهنگی شود.

این جامعه شناس بیان کرد: یکی دیگر از جنبه هایی که میتوان به آنها اشاره کرد بالا رفتن انسجام ملی و شکل گیری هویت مشترک در میان افراد جامعه است؛ البته چنانچه در طرح های پژوهشی تعیین شد، عدم وجود برخی زیرساخت های لازم نظیر جاده مناسب، امکانات و توقفگاه های ضروری، اماکن بهداشتی، امکانات رفاهی، اقامتگاه، و وسایلی از این دست موجب کاهش جذابیت گردشگران و پایین ماندن سطح زندگی ساکنان می باشد.

اسالم نژاد گفت:از نظر تاثیرات متقابل بین گردشگران و افراد بومی نیز به نظر می رسد تقابل این دو فرهنگ می تواند در کنار جنبه های مفید خود موجبات فاصله گرفتن افراد بومی از هویت قدیمی خود را فراهم آورند؛ همچنین، حضور گردشگران به نوعی بازار مصرفی اضافه بر بازار متعارف در اختیار تولیدنمایندگان بومی قرار می دهد که بدین ترتیب قادر می شوند با سهولت بیشتر و مبالغ بالاتر اقدام به فروش محصولات خود نمایند.

وی گفت: به رغم این موارد مثبت و منفی، احساس می شود مشکل اصلی نبود سیاست گذاری و برنامه ریزی مشترک و منسجم و همچنین اجرای درست برنامه ریزی ها میان متولیان امر است.

الزام مدیریت پسماند حلقه مفقوده گردشگری

مدیرعامل موسسه زیست محیطی در گیلان گفت: پسماند، بزرگترین چالش استانهای شاقتصادی بخصوص گیلان است که سالهای طولانی گیلانیان با آن درگیر هستند و متاسفانه بیش از هفت میلیون گردشگر در استان در حالی پذیرش شد که مدیریت پسماند بعنوان الزام گردشگری مطرح نشده است.

نسیم طواف زاده در ادامه گفت: فعالیت در راستای پویش راستا سبز-ایران پاک در استان مشهود بود بطوریکه وجود بنرهای اطلاع رسانی و زیست محیطی بسیار شاخص بود و حضور اکیپ های زیست محیطی و ضابطان محیط زیست برای هشدار و آموزش بصورت واضح در بین گردشگران دیده میشد؛ اما با این حجم از پذیرش مسافر بعید میدانم انجام این پویش ها راه حلی برای مدیریت پسماند باشد.

وی ادامه داد: با همه اقدامات زیست محیطی بدلیل حجم بالای گردشگر زباله پراکنده در شهر و چشم انداز ها طبیعی به وضوح دیده میشد؛ بنابراین اجرای چنین طرح هایی تنها یک اقدام مثبت است.

این فعال اجتماعی و زیست محیطی ادامه داد: چرخ را نمی خواهیم دوباره بسازیم؛ در تمام دنیا کرونا محدودیت گردشگری ایجاد کرد و با بهبود فضا و چرخش دوباره چرخه گردشگری الزاماتی طراحی شد.

به گفته طواف زاده، ما نیز باید در کشور و استان همانند الزامات بهداشتی برای گردشگری نیز دستوراعمل هایی تدوین و اجرا کنیم، زیرا حفاظت از محیط زیست و توجه دادن به پسماند باید بعنوان الزامات گردشگری به گردشگران آموخته شود و گمان می کنم برای این اهتمام، از سوی رسانه ها و نهادهای متولی کم کاری می شود.

براساس ظرفیت گردشگر بپذیریم

روشن بابایی، عضو هیات علمی پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان و مدیر مرکز گردشگری خلاق ایران نیز در این باره گفت: براساس تحقیقات میدانی اغلب سفر نمایندگان به گیلان گردشگر نیستند و نه تنها به چرخه اقتصادی استان کمک نمی نمایند بلکه آفت اقتصادی محسوب می شوند و جامعه بومی را دچار مشکل می نمایند.

وی گفت : البته شکایات برخی از گردشگران نیز در خصوص کمبود تابلوهای راهنما و هشدار، عدم بروشورهای نقشه خدمات شهری، راهنمای مراکز ارزان و امن اقامتی در استان، نبود تخفیف برای اقشار خاص چون بچه ها، دانشجویان، بازنشستگان و مواردی از این دست بجاست، اما بهترین راه حل پذیرش گردشگر براساس ظرفیت اقامت است؛ موضوع اقامت یکی از چالش های استان است که گردشگران را با سردرگمی و آشفتگی روبه رو می کند و جنبه خوبی برای استان ندارند.

وی معتقد است: اگر قرار است اتفاق مطلوبی در حوزه گردشگری رخ دهد باید برنامه منسجمی شکل بگیرد و همه دستگاه های متولی هماهنگ شوند تا خاطره خوشی برای جامعه گردشگری رقم بخورد.

بابایی ادامه داد: ما پس از کشاورزی ،صنعتی و خدماتی در نسل چهارم اقتصادی دنیا هستیم و آن اقتصاد تجربه است؛ اقتصاد تجربه می گوید اگر می خواهید اقتصاد مطلوب را تجربه کنید بایستی کار به گروه متخصصان سپرده شود؛ گیلان این قابلیت را دارد که از اقتصاد تجربه بهره مند شود و خاطره ای ماندگار را برای گردشگران خلق کند.

تلاش دولت برای زدودن کاستی های گردشگری

مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت: خوشبختانه در سال جاری و پس از وقفه دو ساله در سفرهای نوروزی، با ورود بیش از 7 میلیون و دویست هزار گردشگر، شاهد اقبال گسترده مسافران به اماکن گردشگری و تأسیسات اقامتی در سراسر استان گیلان بودیم.

ولی دنیای با توجه به غیر منتظره بودن این حجم از سفر اضافه نمود: ظرفیت تخت مراکز اقامتی استان تا سالهای اخیر 39 هزار تخت بود و این ظرفیت در سال 1400 به 46 هزار تخت افزایش یافت و در این ایام درصد ضریب اشغال تخت تأسیسات اقامتی تحت پوشش این اداره کل قریب به 216 رسید.

وی با بیان اینکه وجود مسائل بسیار در عرصه گردشگری استان را کتمان نمی کنیم، گفت: دولت در تلاش است کمبود و کاستی ها را جبران کند؛ پروژه های گردشگری بسکمک نیز در حال اجراست که در سال 1401 به بهره برداری می رسد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان در خصوص برخی بناهای تاریخی که ثبت ملی شده اند اما در ایام نوروز باز نبوده اند، گفت: همه بناهای تاریخی متعلق به این اداره کل که اعلام شده بود باز بودند اما، برخی از بناها در اختیار بخش خصوصی هستند که بازدید از آنها تنها با هماهنگی مالک امکان پذیر است؛ همچنین بناهای تاریخی که در اختیار دستگاه های دولتی بودند و بازسازی هم شده بودند در تعطیلات نوروز برای بازدید عموم باز بودند.

دنیای گفت: با توجه به حجم مسافران نوروزی و استقبال گردشگران برای حضور در استان گیلان باید آمادگی لازم ستاد اجرایی خدمات سفر گیلان برای میزبانی از مسافران تا انتها تعطیلات عید فطر در گیلان حفظ شود.

مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گیلان گفت: با توجه به پیش بینی ها و برنامه ریزی های اجرا شده و تأکیدات استاندار گیلان مبنی بر لزوم آمادگی برای میزبانی از مسافران نوروزی ستاد اجرایی خدمات سفرهای نوروزی 1401 از ماههای انتهایی سال گذشته آغاز بکار کرد و با هماهنگی های ایجاد شده و تلاش های شبانه روزی خوشبختانه سفرهای نوروزی در استان گیلان بانشاط و امن برگزار شد.

دنیای اضافه نمود: در حال حاضر نیز با توجه به در پیش بودن تعطیلات جشن فطر و براساس برنامه ریزی های اجرا شده در تلاشیم تا این آمادگی برای میزبانی از موج مسافرت ها در تعطیلات عید فطر در گیلان حفظ شود.