نگاهی به سوغات اراک از خوشمزه ترین ها تا زیباترین ها
به گزارش آریا بلاگ، یکی از جاهای دیدنی و تاریخی ایران زیبا، استان مرکزی و شهر اراک است. بعلاوه اراک یکی از بزرگ ترین شهرهای صنعتی ایران است که بسیاری از کارخانجات نیز در اطراف این شهر قرار دارند. مساحت بزرگ ترین شهر مرکز ایران، 70 کیلومتر مربع و آب و هوای آن اغلب گرم و خشک است. تاریخ شهر اراک و قدمت آثار و بناهای تاریخی در آن، عموما به دورۀ قاجاریه و فتحعلی شاه قاجار بر می شود. بعضی ممکن است تصور نمایند اراک مقصد توریستی جذابی برای سفر نیست، اما بر خلاف این تصور، جاذبه های طبیعی آن مثل نزدیکی به کویر و آسمان صاف و پرستاره، بناهای تاریخی و گردشگری، صنایع دستی و سوغات اراک از جذابیت های بی رقیب این شهر مرکزی است.
مهم ترین سوغات اراک چیست؟
اراک سوغاتی های مختلفی دارد که هر کدام معروفیت و محبوبیت فراوانی دارند، اما می توان از مهم ترین سوغات اراک به انار ساوه، فرش ساروقی و گیوه اشاره نمود.
نان فطیر اراک از چه موادی تهیه می گردد؟
نان فطیر اراک دستور پخت خاص خود را دارد، اما به صورت کلی از آرد سنگک، شکر، شیر، تخم مرغ، زرد چوبه، پودر زنجبیل و برای رومال نان، از زردۀ تخم مرغ، کنجد، سیاه دانه، خرفه و گلرنگ تهیه می گردد.
صنابع دستی اراک چیست؟
از معروف ترین صنایع دستی اراک می توان از فرش ساروق و قالی اراک، گیوه، هنر مسگری و قلم زنی و غیره نام برد.
همۀ ما که اهل سفر و گردش هستیم، خوب می دانیم یکی از برترین قسمت های سفر، گردش در بازار ها، مخصوصا بازار های محلی و بومی و خریدن سوغات سفر برای خودمان یا عزیزانمان است. فکر این که تکه ای خاطره و یادگاری از سفر خود و شهری که تماشا نموده اید را با خودتان برای همواره همراه داشته باشید، یا مزه ها و طعم های جدیدی از خوراکی های سوغاتی خود کشف و تجربه کنید، می تواند بسیار وسوسه انگیز باشد!
وقتی به شهر اراک سفر می کنید باید بدانید که با رفتن به بازار سرپوشیدۀ اراک که یکی از زیباترین بازار های سرپوشیدۀ ایران است، می توانید علاوه بر لذت بردن از فضای بازار، از صنایع دستی اراک و سوغات آن لذت وافر ببرید. شاید نام معروف ترین سوغات اراک نیز به گوشتان خورده باشد و بارها با فکر کردن به طعم نان فطیر دلتان ضعف رفته باشد!اما برای شناختن انواع دیگر سوغات اراک، ما در این مقاله از مجلۀ گردشگری خبرنگاران به یاری شما آمده ایم. شاید مقصد سفر بعدی تان همین شهر کویری باشد که ممکن است تا آخر مقاله حسابی دهانتان را آب بیندازد!
شکم گردی میان سوغات اراک
بیشترین حجم سوغات اراک را خوراکی ها و خوردنی های خوشمزه و متنوعی تشکیل می دهد که از قضا، در سراسر ایران هواداران جدی و پر و پا قرصی دارد. مثلا امکان ندارد کسی بخواهد از کیفیت و خوشمزگی اناری تعریف کند و نگوید انارش، انار ساوه است! یا هنگام سفر به اراک صف طولانی خرید نان فطیر به تعداد بالا را ندیده باشد!
شاید طعم ها و تجربه های لذیذ، بیشترین چیزی باشد که باعث می گردد کسانی که اهل غذا و خوراکی های متنوع و خوشمزه و سنتی هستند، حداقل سالی یک بار را به این شهر مرکزی راهی بشوند و علاوه بر آن از صنایع دستی اراک نیز تماشا نمایند.از خوراکی ها و سوغات خوشمزۀ اراک می توان به نان فطیر، انار، انگور و کشمش، گردو، جوزغند، لبنیات و گوش فیل و غیره اشاره نمود. اگر که این بهشت شهرهای مرکزی نیست، پس کجا می تواند باشد؟
1- گردو
میان مغز های مختلف و خشکبار، گردو از پر هوادار ترین آن هاست. مصرف گردو و طعم آن را می توان در انواع غذا های ایرانی و وعده های غذایی ایرانیان پیدا کرد. غذا هایی مثل فسنجان، مرغ ترش، کشک بادمجان و غیره، بعلاوه صبحانۀ معروف و خوشمزۀ ایرانی یعنی نان و پنیر و گردو از دلایل خواستنی و پر هوادار بودن این محصول است.
در بسیاری از باغ های روستاهای اطراف اراک، باغ های وسیع گردو به چشم می خورد و گردوهای اراک، یکی از مرغوب ترین انواع گردو در ایران و یکی از مهم ترین های سوغات اراک است.
2- انگور و کشمش
از پر هوادار ترین های سوغات اراک می توان به انگور و کشمش این شهر نیز اشاره نمود. در اطراف اراک، تاکستان های گسترده و زیادی وجود دارد که بیش از 20 درصد احتیاج کشور به انگور را تامین می نمایند. روستای هزاوه در اراک، یکی از مهم ترین روستاهای کشور در زمینۀ کاشت و برداشت انگور است.
از انگور فرآورده هایی مانند شیرۀ انگور، شربت انگور، سرکۀ انگور، مویز و کشمش و سرکه شیره تهیه و در این شهر به فروش می رسد.
3- انار
یکی از اصلی ترین محصولات استان مرکزی و سوغات اراک و بعلاوه شهر ساوه، انار است. انار ساوه بدون شک از مرغوب ترین انارهای ایران محسوب می گردد. فصل برداشت انار از اوایل پاییز تا اواخر فصل پاییز است و همین فراوانی و اهمیت انار در شهر ساوۀ اراک باعث شده است که هر ساله در شهر ساوه، جشنوارۀ انار برگزار گردد.
4- نان فطیر
میان نان های سنتی ایران، می توان از نان فطیر نام برد که خوشمزه ترین سوغات اراک است. نان فطیر در سفره های نوروزی اراک، از قدیم تا به امروز جای مخصوص و ویژه ای داشته و همواره استفاده می شده است. نان فطیر اراک بدون هیچ گونه خمیرمایه ای عمل می آید و بعلاوه به روش سنتی پخته می گردد.
نان فطیر گونه ای از نان شیرمال است که روی آن با زرد چوبه و زردۀ تخم مرغ زده می گردد و در مقدار های کوچک، به اندازۀ کف دست، در تنور پخته می گردد.
5- جوزغند
از بین سوغات اراک، می توان از جوزغند نام برد که نوعی شیرینی محلی است. جوزغند شیرینی محلی شهر نراق اراک است که به صورت گسترده در شهر های دیگر اراک هم پیدا می گردد. این شیرینی بسیار خوشمزه، پر زحمت و سخت تهیه و پخته می گردد اما کاملا ارزش امتحان کردنش را دارد.
جوزغند از میوه ای به نام آلگ تهیه می گردد که هم خانوادۀ هلو است و طعمی ملس، ترش و شیرین، دارد. طرز تهیۀ این شیرینی 15 روز زمان می برد و به خاطر تمام این پروسۀ پر زحمت و نوع میوه ای که برای آن استفاده می گردد، از گران ترین شیرینی های محلی ایران محسوب می گردد.
معمولا تهیه و پخت شیرینی جوزغند در اراک، یک کار گروهی بین بانوان نراقی است. برای تهیۀ جوزغند، آلگ را پوست می نمایند و می گذارند تا 3 روز در پشت بام آفتاب بخورد و خشک گردد، سپس به آرامی هستۀ آن را خارج می نمایند و 1 روز دیگر می گذارند تا در آفتاب بماند. سپس داخل آلگ خشک شده را از مغز بادام، شکر، هل، مغز هستۀ زردآلو و خاک قند پر می نمایند.بهتر است بدانید این سوغات اراک در لیست آثار معنوی کشور نیز به ثبت رسیده است.
6- لبنیات
از انواع خوردنی ها و سوغات اراک، انواع لبنیات محلی و خوشمزۀ این شهر سر زبان ها است. شهر آشتیان اراک با طبیعت زیبا و بکری که دارد و رونق دامپروری در این منطقه، برترین لبنیات سنتی اراک را دارد.
علاوه بر شهر آشتیان و لبنیات سنتی اراک، این شهر چند برند مشهور لبنیات در کل کشور را از آن خود نموده است.
7- گوش فیل
مگر می گردد ترکیب خوشمزۀ گوش فیل و دوغ به گوش ایرانی ها نخورده باشد؟ هر چند که این ترکیب محبوب و فوق العادۀ اصفهانی ها است اما شیرینی گوش فیل اراک که به علت نوع پخت و مواد اولیه اش بسیار ترد و خوشمزه است در کنار دوغ محلی اراک می تواند خوشمزه ترین ترکیب عصرانۀ شما باشد. به همین دلیل سوغات اراک را نباید بدون گوش فیل آن فراموش کرد و به سرانجام برد!
صنایع دستی سوغات اراک
در کنار خوراکی ها و خوشمزه ترین های سوغات اراک، نباید صنایع دستی اراک که گاه حتی معروفیتی دنیای دارند را از یاد برد و فراموش کرد. اگر در راستۀ بازار محلی اراک قدم بزنید، به راحتی می توانید هنرمندان اراکی را ببینید که روی صنایع دستی خود کار می نمایند و چطور با دقت و ظرافت، هنری که حاصل کوشش شبانه روزی انگشتان و چشمان آن هاست را خلق می نمایند.
به عنوان مثال قالی اراک از گذشته تا کنون اهمیت و معروفیت فراوانی داشته است و پا به پای قالی کرمان، همواره رقیب آن در کیفیت عالی و نقش و نگار محسوب می شده است. از دیگر سوغات صنایع دستی اراک می توان به گلیم، فرش، تراش سنگ های قدیمی، انواع ظروف مسی و گیوه و غیره اشاره نمود.1- فرش ساروق، محبوبیت دنیای قالی اراک
فرش ساروق، یکی از محبوب ترین های سوغات اراک است که آوازۀ بلندی در سراسر ایران دارد. اما چرا به آن فرش ساروق می گویند؟ ساروق روستایی در 50 کیلومتری اراک است که در دنیا به فرش های دستبافت معروف است.
فرش های اراک به سه دستۀ کلی محال، مشک آباد و ساروق تقسیم می گردد که همۀ آن ها در زیر مجموعۀ نام کلی فرش ساروق قرار می گیرد. نوع بافت منحصر به فرد فرش ساروق و نقش و نگار آن از دلایل معروفیت دنیای آن میان صنایع دستی اراک است.
2- گیوه
تاریخ هنر گیوه دوزی اراک به عصر قاجار می رسد و امروزه نیز گیوه دوزان ماهر و هنرمند بسیاری در شهر های اراک مشغول به کار هستند. به خصوص در سال های اخیر، گیوه هواداران بسیاری از سراسر ایران و حتی دنیا پیدا نموده است که این نشان از کیفیت و مقبولیت این نوع از صنایع دستی اراک دارد.
گیوه سنجان، معروف ترین گیوۀ اراک است. سنجان روستایی در دامنۀ کوه قصبه است که در آن جا باغ های گردوی بسیاری نیز وجود دارد. گیوه تنها یک کفش سنتی محلی نیست، بلکه کفش یا پاپوش اصیل ایرانی است که در فصول گرم سال پا را خنک نگه داشته و در فصول سرد نیز پا را گرم نگه می دارد. بعلاوه مدل بافت و ساخت گیوه به طوری است که پای چپ و راست ندارد و به علت جنس الیاف آن باعث می گردد پاها در آن عرق ننمایند.
از گردو تا گیوه در اراک
میان شهر های مرکزی ایران، شهر اراک یکی از مقاصد گردشگری و صنعتی ایران است که به علت تنوع محصولات این شهر و صنایع دستی معروف آن، انواع و اقسام سوغاتی ها و خوراکی ها را می توان در آن پیدا کرد و از آن ها لذت برد.
از فرش ساروق گرفته که هر گره اش با دستان زحمت کش و هنرمند مردان و زنان بافته شده و باغ های گردو، انگور و انار و شیرینی های خوشمزه و خاص این شهر گرفته تا گیوه هایی که می توانند همواره همراه و مواظب پاهای شما در روزهای گرم سال باشند. سوغات اراک بسیار است، فقط کافی است وقتی به این شهر سفر می کنید ببینید دلتان چه شما را به کجا می برد!
منبع: علی بابا