زنجان از نظر فرسایش خاک، رتبه نخست کشوری را دارد

به گزارش آریا بلاگ، دانشیار گروه خاک شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان گفت: استان زنجان از نظر فرسایش خاک، رتبه نخست کشوری را دارد.

زنجان از نظر فرسایش خاک، رتبه نخست کشوری را دارد

به گزارش خبرنگاران، علیرضا واعظی صبح امروز در همایش بزرگداشت روز جهانی خاک، اظهار کرد: خاک بزرگ ترین ذخیره گاه آب است و در همین راستا، طی دهه گذشته بسیاری از کشورهای توسعه یافته، برنامه های سدسازی خود را تعطیل نموده اند. همچنین خاک، ذخیره کربن را بر عهده دارد و علاوه بر این که چرخه عناصر غذایی و زیست گاه جانوران است، از افزایش دمای کره زمین جلوگیری می نماید.

این مدرس دانشگاه با اشاره به این که اقلیم زنجان نیمه خشک و متمایل به خشک است و تشکیل خاک در این استان بسیار کند است، ادامه داد: میزان بارندگی در استان زنجان کم و شدت تبخیر زیاد بوده و سرعت تشکیل خاک بسیار کند است. از این رو با نابودی سریع منبع مهمی به نام خاک روبرو هستیم؛ در واقع سرعت تشکیل خاک در طول سال نیم تن در هکتار است و روند تخریب، گاهی به 10 تن نیز می رسد.

وی با بیان این که اغلب خاک های زراعی از نظر عناصر غذایی پرمصرف فقیر شده است، اضافه کرد: 95 درصد از مواد غذایی ما به صورت مستقیم و غیرمستقیم از خاک و فقط 5 درصد به وسیله فرآورده های آبزی و کشت هیدروپونیک تامین می گردد. تخریب خاک یعنی کاهش توانایی خاک در فراوری محصول و فقط با کوددهی و مصرف سموم تا حدودی می توان این وضعیت را به صورت موقت حفظ کرد. آلودگی و شورشدگی منابع خاک موجود غیرقابل چشم پوشی است و آلودگی از جنبه های مهم تخریب شیمیایی خاک به شمار می رود.

واعظی با بیان این که تغییر کاربری و توسعه کشاورزی در خاک های فقیر باعث تخریب خاک می گردد، توضیح داد: متاسفانه خاک ورزی های ما همچنان به موازات شیب صورت می گیرد و مدیریت نامطلوب است. تقسیم اراضی نیز به موازات شیب انجام شده است و همین باعث می گردد که روز به روز از عرض اراضی کم شده و طول اراضی سر جای خود باقی بماند. به عنوان مثال، در عکس هوایی از پهنه تهم، تعیین است که همه شخم زنی ها به موازات شیب است. در حالی که کل پهنه باید عمود بر شیب شخم می خورد.

عضو هیئت علمی گروه خاک شناسی دانشگاه زنجان یادآور شد: سرعت تشکیل خاک در ایران بسیار کمتر از مناطق گرم و مرطوب است و از نظر مدیریت نیز ضعیف تر هستیم. آب در ردیف های شخم به شدت جاری می گردد و با هدررفت آب و خاک روبرو ایم. در چنین شرایطی، باروری خاک روز به روز فقیرتر و وابسته به مصرف نهاده ها می گردد. علاوه بر این، متاسفانه از نظر کربن آلی خاک بسیار فقیر هستیم و نزدیک به بحران قرار داریم در حالی که ماده آلی، زمینه را برای تشکیل خاک پایدار و ذخیره عناصر غذایی فراهم می نماید.

وی با بیان این که اگر طی نیم قرن آینده، ماده آلی خاک موجود را یک درصد افزایش دهیم، یعنی مدیریت پایدار داشته ایم، اضافه کرد: بیش از 60 درصد از خاک های کشور کمبود ماده آلی دارد و این بسیار تکان دهنده است. همچنین منابع خاک کشور از کوددهی مازاد رنج می برد و کوددهی ما متناسب با احتیاج گیاه و مقدار عنصر موجود در خاک صورت نمی گیرد. همین موجب شده است که روز به روز آمار شوری خاک در کشور افزایش بیابد. متاسفانه تا کنون 10 درصد از جمعیت جانوری و 2 درصد از گونه های گیاهی ایران منقرض شده است.

واعظی با اشاره به این که شدت آلودگی خاک در ایران در وضعیت بحرانی قرار گرفته است و همه سبزی جات ما آلوده هستند، اضافه کرد: هنوز تعریفی از محصول ارگانیک و سالم نداریم. یکی از راه کارهای مدیریتی این است که خاک ورزی به حداقل برسد . باید پوشش گیاهی ضعیف خود را حفظ کنیم و تناوب زراعی و آیش را مورد توجه قرار دهیم. در چنین شرایطی شاهد حفظ امنیت غذایی، منابع آب، تنوع زیستی و در نهایت رشد اقتصادی خواهیم بود.

مدرس دانشگاه زنجان همچنین با اشاره به این که طی 45 سال گدشته در شش کلان شهر، 190 هزار هکتار از اراضی، تغییر کاربری داده است، اعلام نمود: ارتقای فرهنگ عمومی در مورد اهمیت حفظ خاک، نظارت هرچه بیشتر سازمان جهادکشاورزی در مدیریت پایدار خاک از راه اصلاح شخم و به کارگیری روش های خاک ورزی حفاظتی، نظارت هر چه بیشتر بر مصرف کودهای شیمیایی، نظارت هر چه بیشتر بر جلوگیری از مصرف آب های آلوده شهری در باغات و مزارع و تقویت کارهای پژوهشی از جمله اقداماتی است که باید در راستای حفظ منابع خاک صورت بگیرد.

منبع: خبرگزاری ایسنا
انتشار: 9 اردیبهشت 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: ariyablog.ir شناسه مطلب: 30

به "زنجان از نظر فرسایش خاک، رتبه نخست کشوری را دارد" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "زنجان از نظر فرسایش خاک، رتبه نخست کشوری را دارد"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید