کاهش روزهای آلوده در یزد - آریا بلاگ

اصلی ترین عامل آلودگی هوای شهر یزد، ذرات معلق و گرد و غبارهای محلی است. تیفون های یزدی که همواره منشا داخلی دارد و در اثر سست شدن زمین ناشی از خشکسالی های مداوم و نبود پوشش گیاهی اتفاق می افتد، معمولا از ماه های سرانجام سال شروع می شود و تا فصل بهار ادامه دارد اما سال جاری بارش های خوب فصل بهار، تعداد روزهای آلوده این فصل و البته فصل تابستان را کاهش داد.

تعداد روزهای آلوده 5 ماه ابتدای سال گذشته 23 روز و تعداد روزهای آلوده در مدت مشابه سال جاری 14 روز بوده است و این تفاوت فاحش ناشی از شرایط جوی است که سال جاری طبیعت استان را دگرگون کرد، به طوری که شاهد رویش گیاهان و افزایش پوشش گیاهی بیابان های استان و همچنین نشست خاک در اثر بارش ها بودیم. ایستگاه های سنجش آلودگی هوای استان، داده های وضعیت هوا را در اختیار کارشناسان حفاظت محیط زیست قرار می دهند تا تعیین شود که تعداد روزهای آلوده هر ماه چقدر است اما یکی دیگر از ابزارهای قابل استفاده برای دریافت اطلاعات مورد نیاز درباره شرایط هوای استان در تمام استان های کشور نرم افزار محیط زیست است. به این ترتیب هر کس می تواند به صورت آن لاین اطلاعات هوا را در هر نقطه ای از کشور برداشت کند. این داده ها برداشت شده و از سوی کارشناسان محیط زیست پایش و در این نرم افزار ارائه می شود.

• بهره برداری از یک نرم افزار

معاون محیط انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد می گوید: در حال حاضر نرم افزاری در کشور طراحی شده است که شهروندان می توانند از طریق آن اطلاعات ایستگاه های سنجش آلودگی هوا و آمار و اطلاعات وضعیت هوا را مشاهده کنند. محمدرضا کوچک زاده می افزاید: این نرم افزار نتایج اطلاعات پایش شده از ایستگاه های سنجش آلودگی هوا را منتشر می کند، به این ترتیب اطلاعات با سرعت بیشتر و هزینه کمتر به دست شهروندان می رسد.

وی از به روزرسانی ایستگاه ها و راه اندازی تابلوهای نشان دهنده وضعیت هوا در شهرهای استان خبر می دهد و می افزاید: تمام ایستگاه های سنجش آلودگی هوای استان برقرار هستند و اطلاعات به دقت دریافت می شود. معاون محیط انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد می گوید: منشا اصلی آلودگی هوای استان گرد وغبار ناشی از بیابانی شدن اراضی و کاهش پوشش گیاهی در اثر خشکسالی ها به ویژه در دشت یزد - اردکان است.

وی درباره اقدامات انجام شده برای کاهش گرد و غبارهای محلی می گوید: مطالعات از سوی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد در حال انجام است تا هر دستگاهی بخشی از اقدامات مربوط به کاهش منابع انتشار آلودگی گرد و غبار را به عهده بگیرد، به این ترتیب می توان امیدوار بود که میزان ذرات معلق در هوای استان کاهش یابد و روزهای آلوده نیز به حداقل برسد.

• روزهای آلوده هر ماه استان

کارشناس پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد تعداد روزهای آلوده 5 ماه سال گذشته را 23 روز اعلام می کند و می افزاید: تعداد روزهای آلوده سال جاری تا 24 مردادماه، 14 روز بوده است. میرزایی می افزاید: تعداد روزهای آلوده استان در سال گذشته به ترتیب در فروردین 3روز، اردیبهشت 5روز، خرداد 12روز، تیر یک روز و مرداد 2روز بوده است. وی با بیان این که خرداد همواره آلوده ترین ماه سال است، می گوید: تعداد روزهای آلوده سال جاری در ماه فروردین یک روز، اردیبهشت 3 روز، خرداد 5 روز، تیر 4 روز و مرداد نیز تا 24 ام یک روز بوده است. وی از کاهش 40 درصدی روزهای آلوده استان در 5 ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر می دهد و می افزاید: دلیل اصلی کاهش ملموس روزهای آلوده استان در سال جاری، بارش های خوب فصل بهار بود چراکه هم هوا را مساعد کرد و هم باعث نشست گرد و غبار در بیابان های استان شد.

وی ادامه می دهد: سنجش و پایش کیفی هوای استان در 6 ایستگاه در شهرستان های یزد، مهریز، میبد، اردکان و بافق انجام می شود و دستگاه هایی که در گذشته برای سنجش میزان گرد و غبار در استان نصب شده بود، دیگر استفاده نمی شود چراکه فاقد کارایی لازم بود. کارشناس پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد با بیان این که روزهای آلوده استان در سال جاری و سال قبل هرگز به مرحله بحرانی نرسیده است، می افزاید: به نظر می رسد سال جاری تا سرانجام سال روزهای آلوده کمتری را تجربه کنیم و این روند ادامه یابد.

• سبزی بیابان ها؛ عامل کم شدن گرد و خاک در یزد

یکی از فعالان محیط زیست استان با ابراز خرسندی از بارش های سال جاری و تاثیر آن در کاهش آلودگی هوای استان می گوید: با توجه به این که این بارش ها بیابان های استان را سبز کرد در نتیجه گرد و خاک کمتری در محیط پراکنده شد. جواد محمدی می افزاید: قطعا بخش قابل توجهی از عواملانتشار گرد و غبار در هوای استان، مربوط به خشکسالی و از بین رفتن پوشش گیاهی اراضی استان است اما می توان با راهکارهایی از جمله نهال کاری شرایط را بهبود بخشید.

وی توسعه بی رویه معادن را نیز در انتشار گرد و غبار در استان موثر می داند و می افزاید: ماشین های حامل بارهای معدنی جاده های روستایی را تخریب می کنند و باعث انتشار گرد و غبار در منطقه می شوند، از این رو باید جلوی صدور مجوزهای بی رویه برداشت معدنی در استان گرفته شود. این فعال محیط زیست می گوید: باید برای تثبیت خاک روش های به روز و کارآمد به کار گرفته شود چراکه با توجه به شدت خشکسالی، خاک رفته رفته سست تر خواهد شد و قطعا با این روند روزهای آلوده شهرهای استان به ویژه شهرهایی که در راستا بادهای غالب قرار دارند، بیشتر می شود. سال جاری بارش ها به فریادمان رسیدند اما تعیین نیست سال های آینده چه اتفاقاتی رقم خواهد خورد.

وی تاکید می کند: سالانه جمعیت قابل توجهی با نفس کشیدن در هوای آلوده جان خود را در اثر بیماری های قلبی یا ریوی از دست می دهند و اگر هوای سالم که حق مسلم یک شهروند است از او سلب شود، خطرات جدی متوجه سلامتی او خواهد بود. محمدی نصب دستگاه های سنجش انواع آلودگی در این شهرها و اعلام گزارش به دستگاه های مسئول از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست استان را ضروری می داند و می افزاید: این موضوع باید با جدیت از سوی این اداره کل دنبال شود تا مسئولان به اهمیت موضوع واقف باشند و چاره اندیشی کنند.

• گرد و غبار محلی با طعم آلاینده های صنعتی

یاسین دهقان- یزد- خبرنگار: گرد و غبار محلی یکی از دلایل اصلی آلودگی هوای شهرهای استان به ویژه در دشت یزد- اردکان شامل شهرهای اردکان، میبد، اشکذر، یزد و مهریز است و با توجه به این که این شهرها در راستا باد غالب استان از شمال غرب به جنوب شرق واقع شده است، همواره با ورزش باد و طوفان های محلی، شاهد انتشار گرد و غبار در این شهرها هستیم.

طوفان سیاهی که چند سال پیش شهرهای استان را درنوردید، خاطره تلخی از تیفون های محلی یزد است که همه یزدی ها همچنان به خاطر دارند اما این وضعیت در حد خفیف تر همواره در راستا اردکان و میبد به یزد اتفاق می افتد، به طوری که گاهی رانندگی را غیرممکن می کند و رانندگان باید تا زمان تمام شدن طوفان، در حاشیه جاده پارک کنند.

این موارد نشان می دهد گرد وغبار محلی در یزد مسائل بسیاری به همراه دارد اما بخش عمده آن متوجه سلامت یزدی ها است. فشار خون و بیماری های قلبی عامل اصلی مرگ و میر در استان یزد است و یکی از عواملی که این بیماری ها را تشدید می کند شرایط آب و هوایی نامناسب است. ذرات معلق که همواره در هوای شهر یزد وجود دارند و گاه وضعیت را ناسالم و شرایط را برای حضور افراد آسیب پذیر در شهر سخت می کنند، وارد دستگاه تنفس شهروندان یزدی می شوند و سلامت آنها را به خط می اندازند. اما ای کاش این ذرات تنها گرد و غبار بود. با توجه به این که دشت یزد - اردکان راستا اصلی استقرار صنایع آلاینده و سنگین استان است و بسیاری از واحدهای کاشی و سرامیک، فولادسازی و صنایع معدنی در این راستا قرار گرفته است، ذرات معلق به سایر آلاینده ها نیز آغشته می شوند.

به این ترتیب آنچه در شهرهای استان وارد ریه شهروندان می شود گرد و غبار همراه با آلاینده های صنعتی است که وضعیت را وخیم تر می کند. انتشار گرد و غبار در هوا، ناگزیر هوای ناسالم را وارد ریه شهروندان می کند اما زمانی که آلاینده های صنعتی هم به آن اضافه می شود، تاثیر منفی آن بر سلامتی شهروندان صد چندان می شود و شهروندان استان از همه جا بی خبر به بیماری هایی مبتلا می شوند که منشا آن را نمی دانند.

نقدها مردمی درباره انتشار آلودگی صنایع همواره مطرح بوده اما قطعا تصور نمی شود که دود صنایع سنگینی که چند کیلومتر دورتر از محل زندگی آنها واقع شده است، به واسطه همین گرد و غبارهای محلی به چشم همه مردم استان برود. در همین شرایط گرد و غبارهای محلی که معمولا از اسفندماه شروع می شد و تا اوایل خرداد یزدی ها را درگیر می کرد به واسطه خشکسالی های پیاپی زمان طولانی تری پیدا کرده است و تقریبا نیمی از سال استان را درگیر می کند و با این اوصاف هوای شهر یزد روز به روز ناسالم تر می شود.

البته شانس با مردم استان همراه بود که سال جاری با توجه به بارش ها تعداد روزهای آلوده کاهش یافت اما باید تدابیری اندیشیده شود که در صورتی که بارش هم نبود، روزهای آلوده اضافه نشود. راهکارهای بسیار در این راستا از سوی فعالان محیط زیست پیشنهاد می شود که مهم ترین آنها تثبیت خاک و کاشت نهال برای جلوگیری از انتشار گرد و غبار در زمان طوفان است. قطعا راهکارهای دیگری نیز از سوی افراد خبره ارائه خواهد شد که باید چراغ راه مسئولان قرار گیرد.